“Nuôi con ăn học thành tài” – câu nói cửa miệng của biết bao thế hệ người Việt, thể hiện khát vọng đổi đời nhờ con đường học vấn. Thế nhưng, thực trạng giáo dục Việt Nam hiện nay lại chất chứa nhiều nghịch lý, khiến không ít người phải thở dài ngao ngán, thậm chí “cười ra nước mắt”. Từ chuyện học thêm, học lệch đến áp lực thi cử, chạy trường, chạy điểm… tất cả tạo nên một bức tranh giáo dục đầy gam màu tối sáng đan xen.
Nghịch lý của nền giáo dục nước nhà
Giáo dục, vốn được coi là quốc sách hàng đầu, lại đang đối mặt với vô vàn khó khăn, thách thức. Như lời PGS.TS Nguyễn Văn Minh, chuyên gia giáo dục (giả định) trong cuốn sách “Giáo dục Việt Nam: Thách thức và Cơ hội” (giả định), nền giáo dục của chúng ta đang mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn của lý thuyết và thực tiễn. Chương trình nặng nề, thiên về kiến thức hàn lâm, ít chú trọng đến kỹ năng thực hành. Học sinh “nhồi nhét” kiến thức để đi thi, rồi sau đó lại quên sạch. Học sinh giỏi lý thuyết nhưng lại lúng túng khi áp dụng vào thực tế. Cứ như “đầu voi đuôi chuột” vậy.
Một nghịch lý khác là sự phân hóa chất lượng giáo dục giữa thành thị và nông thôn, giữa các vùng miền. Trường chuyên, lớp chọn mọc lên như nấm sau mưa ở các thành phố lớn, thu hút học sinh giỏi, trong khi nhiều trường ở vùng sâu, vùng xa vẫn thiếu thốn cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên. Như ông bà ta vẫn nói “con vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa thì quét lá đa”. Sự chênh lệch này khiến cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng cao không được chia đều, gây ra bất bình đẳng ngay từ trong giáo dục.
Giải mã những “nỗi niềm” của giáo dục Việt Nam
Vậy nguyên nhân nào dẫn đến những nghịch lý này? Có người cho rằng do chương trình quá tải, thiếu thực tiễn. Có người lại đổ lỗi cho áp lực thi cử, bệnh thành tích. Cũng có ý kiến cho rằng do tâm lý “sính bằng cấp” của người Việt, coi trọng bằng cấp hơn năng lực thực tế. Thậm chí, có người còn liên hệ đến yếu tố tâm linh, cho rằng “học tài thi phận”, “văn ôn võ luyện” nhưng vẫn cần có “cái duyên” với con đường học vấn.
GS.TS Trần Thị Lan, chuyên gia tâm lý giáo dục (giả định), trong bài phát biểu tại hội thảo “Giáo dục trong thời đại 4.0” (giả định) đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thay đổi tư duy giáo dục, từ “học để thi” sang “học để làm người, học để làm việc”. Bà cũng đề xuất cần giảm tải chương trình, tăng cường hoạt động trải nghiệm, thực hành, giúp học sinh phát triển toàn diện cả về kiến thức, kỹ năng và nhân cách.
Vượt qua nghịch lý, hướng tới tương lai
Để “gỡ rối” những nghịch lý trong giáo dục, cần có sự chung tay của toàn xã hội. Từ việc đổi mới chương trình, phương pháp giảng dạy đến nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, đầu tư cơ sở vật chất… tất cả đều cần được quan tâm, đầu tư đúng mức. Và quan trọng hơn cả là thay đổi nhận thức của xã hội về giáo dục, không chỉ coi trọng bằng cấp mà còn coi trọng năng lực, phẩm chất của mỗi cá nhân.
Hãy liên hệ Số Điện Thoại: 0372777779, hoặc đến địa chỉ: 233 Lê Thanh Nghị, Hà Nội. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.
Giáo dục là sự nghiệp của trăm năm, cần sự kiên trì, bền bỉ. Hy vọng rằng, trong tương lai không xa, giáo dục Việt Nam sẽ vượt qua những nghịch lý hiện tại, hướng tới một nền giáo dục tiên tiến, hiện đại, đáp ứng được yêu cầu của thời đại và khát vọng của dân tộc. Hãy cùng chung tay xây dựng một nền giáo dục tốt đẹp hơn cho thế hệ tương lai! Bạn nghĩ sao về vấn đề này? Hãy để lại bình luận và chia sẻ bài viết nếu thấy hữu ích nhé!