“Uốn cây từ non, dạy con từ thuở còn thơ”, cha ông ta đã đúc kết kinh nghiệm quý báu về việc giáo dục trẻ. Phương pháp Montessori càng khẳng định điều này với việc chú trọng vào các “kỳ nhạy cảm” của trẻ. Vậy kỳ nhạy cảm là gì và làm thế nào để cha mẹ có thể đồng hành cùng con yêu trong giai đoạn quan trọng này?
Kỳ nhạy cảm Montessori: Khái niệm và tầm quan trọng
Kỳ nhạy cảm là những giai đoạn đặc biệt trong quá trình phát triển của trẻ, khi trẻ thể hiện sự hứng thú mạnh mẽ và khả năng tiếp thu vượt trội đối với một kỹ năng hoặc lĩnh vực cụ thể. Giống như “mùa xuân” của sự học hỏi, đây là thời điểm vàng để gieo trồng những hạt giống tri thức và kỹ năng cho con trẻ. Bà Nguyễn Thị Lan, một chuyên gia giáo dục Montessori tại Hà Nội, trong cuốn sách “Nuôi dạy con theo phương pháp Montessori”, đã nhấn mạnh: “Kỳ nhạy cảm là cơ hội vàng để phát triển tối đa tiềm năng của trẻ. Cha mẹ cần nhận biết và tận dụng thời điểm này để hỗ trợ con một cách tốt nhất.”
Hiểu được kỳ nhạy cảm của trẻ cũng giống như nắm bắt được “thiên thời” trong việc trồng cây. Nếu gieo hạt đúng thời điểm, cây sẽ phát triển mạnh mẽ. Ngược lại, nếu bỏ lỡ, việc bù đắp sau này sẽ khó khăn hơn rất nhiều.
Các kỳ nhạy cảm tiêu biểu trong phương pháp Montessori
Theo Montessori, có nhiều kỳ nhạy cảm khác nhau, trải dài từ lúc trẻ mới sinh cho đến khoảng 6 tuổi. Một số kỳ nhạy cảm tiêu biểu bao gồm: kỳ nhạy cảm về ngôn ngữ, trật tự, vận động, giác quan, văn hóa xã hội… Ví dụ, trong kỳ nhạy cảm về ngôn ngữ (từ 0-6 tuổi), trẻ học ngôn ngữ một cách tự nhiên và dễ dàng như “cá gặp nước”. GS.TS Trần Văn Hùng, trong bài giảng tại Đại học Sư phạm Hà Nội, đã chia sẻ: “Trẻ em trong giai đoạn này có khả năng hấp thụ ngôn ngữ đáng kinh ngạc, giống như một miếng bọt biển thấm hút nước.”
Kỳ nhạy cảm về trật tự (từ 1-3 tuổi) lại thể hiện ở việc trẻ rất cần một môi trường ngăn nắp, gọn gàng. Một chiếc cốc lệch vị trí hay một món đồ chơi không đúng chỗ cũng có thể khiến trẻ cảm thấy khó chịu. Điều này thể hiện mong muốn tìm hiểu và làm chủ thế giới xung quanh của trẻ, giống như việc “xây móng” cho sự phát triển tư duy logic sau này.
Đồng hành cùng con trong những “kỳ nhạy cảm”
Vậy cha mẹ cần làm gì để đồng hành cùng con trong những giai đoạn “kỳ nhạy cảm” này? Câu trả lời nằm ở việc quan sát, lắng nghe và đáp ứng nhu cầu của con một cách phù hợp. Hãy tạo ra một môi trường giàu kích thích, cung cấp cho con những giáo cụ và hoạt động phù hợp với từng kỳ nhạy cảm. Ví dụ, trong kỳ nhạy cảm về ngôn ngữ, hãy đọc sách, hát cho con nghe, trò chuyện với con nhiều hơn. Trong kỳ nhạy cảm về trật tự, hãy sắp xếp đồ đạc gọn gàng, tạo thói quen ngăn nắp cho con.
Tâm linh người Việt cũng quan niệm rằng, mỗi đứa trẻ khi sinh ra đều mang một “số mệnh” riêng. Việc cha mẹ nuôi dạy con cái cũng là “tu nhân tích đức”. Việc thấu hiểu và tôn trọng các kỳ nhạy cảm của con cũng chính là giúp con “khai mở tiềm năng”, sống đúng với “bản mệnh” của mình.
Hãy liên hệ Số Điện Thoại: 0372777779, hoặc đến địa chỉ: 233 Lê Thanh Nghị, Hà Nội. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.
Tìm hiểu thêm về các phương pháp giáo dục sớm khác tại website “TÀI LIỆU GIÁO DỤC”. Hãy để lại bình luận và chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích nhé!