Xưa nay, ông cha ta vẫn thường dạy ” Tiên học lễ, hậu học văn”. Câu nói ấy minh chứng cho tầm quan trọng của giáo dục, của việc học làm người trước khi học kiến thức. Vậy giáo dục thời Trần – một thời đại vàng son của lịch sử dân tộc – đã được hun đúc và phát triển như thế nào? Hãy cùng chúng tôi ngược dòng thời gian, tìm hiểu về giáo dục thời Trần các thế kỉ XIV-XV nhé!
giáo dục việt nam qua các thời kỳ
Nền giáo dục mang đậm dấu ấn Phật giáo và Nho giáo
Giáo dục thời Trần mang đậm dấu ấn của cả Nho giáo và Phật giáo, tạo nên một bức tranh đa sắc màu. Quốc Tử Giám được mở rộng, chú trọng đào tạo con em quý tộc, quan lại. Các nhà sư cũng tham gia giảng dạy, bên cạnh những nhà Nho uyên bác. Giáo dục không chỉ gói gọn trong kinh sách mà còn hướng đến rèn luyện đạo đức, phát triển toàn diện cả trí tuệ lẫn tâm hồn. Người ta tin rằng, học để làm người, để phụng sự đất nước, để sống một cuộc đời ý nghĩa. Giống như câu chuyện về Trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi, người tuy xuất thân nghèo khó nhưng nhờ sự ham học hỏi đã trở thành vị quan thanh liêm, tài giỏi, hết lòng vì dân vì nước.
Từ “quốc học” đến “gia học”: Nét riêng của giáo dục thời Trần
Bên cạnh Quốc Tử Giám, các trường học tư, hay còn gọi là “gia học”, cũng phát triển mạnh mẽ. Các gia đình quyền quý, thậm chí cả những gia đình bình dân, đều chú trọng việc dạy dỗ con em. Một số danh nho nổi tiếng như Chu Văn An, Nguyễn Trãi đã mở trường dạy học, truyền bá kiến thức cho nhiều thế hệ học trò. GS.TS Nguyễn Văn An, trong cuốn “Giáo dục Việt Nam thời phong kiến”, nhận định rằng chính sự kết hợp hài hòa giữa “quốc học” và “gia học” đã tạo nên sức mạnh cho nền giáo dục thời Trần.
giáo dục kỹ năng sống qua các môn học
Văn học và giáo dục: Sự gắn kết bền chặt
Văn học thời Trần cũng phản ánh rõ nét tinh thần giáo dục thời đại. Các tác phẩm văn học không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn chứa đựng những bài học sâu sắc về đạo đức, lối sống, tinh thần yêu nước. Có thể kể đến “Đại Việt sử ký toàn thư”, “Hịch tướng sĩ” ,… Những tác phẩm này được sử dụng như những tài liệu học tập quý giá, góp phần hun đúc tinh thần yêu nước, ý chí quật cường cho thế hệ trẻ.
Tâm linh và giáo dục: Niềm tin vào sức mạnh của tri thức
Người Việt xưa quan niệm rằng, học hành không chỉ để trau dồi kiến thức mà còn để tu tâm dưỡng tính. Việc học được xem là một con đường để hoàn thiện bản thân, để đạt đến sự giác ngộ. Chính vì vậy, giáo dục thời Trần không chỉ chú trọng đến kiến thức mà còn đề cao đạo đức, nhân cách. Họ tin rằng, tri thức là sức mạnh, là ánh sáng soi đường cho cuộc đời.
Kết luận
Giáo dục thời Trần các thế kỉ XIV-XV là một minh chứng cho sự phát triển rực rỡ của nền văn hiến Đại Việt. Sự kết hợp hài hòa giữa Nho giáo, Phật giáo, giữa “quốc học” và “gia học”, cùng với sự gắn kết chặt chẽ giữa văn học và giáo dục đã tạo nên một hệ thống giáo dục toàn diện, đáp ứng được nhu cầu của thời đại. Bài học về tinh thần hiếu học, ý chí vươn lên của cha ông vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Hãy để lại bình luận và chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích nhé! Khám phá thêm các bài viết khác về giáo dục thế kỉ xvi-xviii và giáo dục và văn học thế kỉ xvi xviii trên website của chúng tôi. Hãy liên hệ Số Điện Thoại: 0372777779, hoặc đến địa chỉ: 233 Lê thanh Nghị, Hà Nội. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7.