“Có học mới hay chữ, có đi mới biết đường.” Câu tục ngữ cha ông ta để lại thật đúng với thời nào, nhất là thời nhà Lý, một thời kỳ đánh dấu bước ngoặt cho giáo dục nước nhà. Giáo dục thời Lý không chỉ là chuyện học chữ, mà còn là chuyện vun đắp “văn hiến” cho muôn đời. Ngay sau đoạn mở đầu này, mời bạn đọc cùng tìm hiểu sâu hơn về giáo dục và văn hóa của nhà lý.
Quốc Tử Giám: Ngôi Trường Đại Học Đầu Tiên
Năm 1070, vua Lý Thánh Tông cho xây dựng Văn Miếu thờ Khổng Tử và năm 1076, Quốc Tử Giám, trường đại học đầu tiên của Việt Nam, ra đời. Đây là một bước tiến vượt bậc, khẳng định tầm nhìn xa trông rộng của bậc minh quân. Ban đầu, Quốc Tử Giám chỉ dành cho con em quý tộc, nhưng sau đó mở rộng ra cho cả con em thường dân có tài. Học sinh được học kinh sử, văn chương, toán học, và cả võ nghệ. Giáo dục thời Lý đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của đất nước sau này. Giáo sư Lê Văn Thành, trong cuốn “Đại Việt Sử Ký Toàn Thư – Góc Nhìn Giáo Dục”, nhận định rằng việc thành lập Quốc Tử Giám là một “bước ngoặt lịch sử”, khẳng định vai trò của tri thức trong việc xây dựng quốc gia.
Nho Giáo Lên Ngôi
Nho giáo, với những giá trị nhân văn sâu sắc, được coi trọng và trở thành hệ tư tưởng chủ đạo trong giáo dục thời Lý. “Quân xử thần tử, thần xử quân thần”, “phu xử phụ, phụ xử phu tử”… những lời dạy của Khổng Tử thấm nhuần vào từng tấc đất Đại Việt. Nho giáo không chỉ là học thuyết, mà còn là đạo lý làm người, là nền tảng đạo đức của xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh Nho giáo, Phật giáo cũng đóng một vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân. Sự dung hòa giữa Nho giáo và Phật giáo tạo nên một bức tranh văn hóa đa dạng và phong phú. Bạn đọc quan tâm đến chủ đề này có thể tham khảo thêm tại nhận xét về giáo dục thời lý.
Chuyện kể rằng, có một cậu bé nhà nghèo, say mê học hành. Ngày ngày cậu bé lội suối, trèo non để đến lớp học chữ. Một hôm, trời mưa to, nước suối dâng cao, nhưng cậu bé vẫn quyết tâm đến trường. Thấy vậy, thần linh cảm động, bèn hóa phép cho nước suối rẽ ra làm đôi, tạo thành con đường cho cậu bé đến lớp. Câu chuyện này, dù là truyền thuyết hay sự thật, đều phản ánh tinh thần hiếu học của người dân thời Lý.
Giáo Dục Và Tâm Linh
Người xưa tin rằng, học hành giỏi giang là nhờ phúc đức của tổ tiên, là nhờ sự phù hộ của thần linh. Trước mỗi kỳ thi, học trò thường đến Văn Miếu, Quốc Tử Giám để dâng hương, cầu mong đỗ đạt. Niềm tin tâm linh này không chỉ là động lực cho việc học, mà còn thể hiện lòng tôn kính đối với tri thức, đối với những bậc thánh hiền. Có lẽ chính nhờ sự kết hợp hài hòa giữa giáo dục và tâm linh mà thời Lý đã sản sinh ra nhiều nhân tài kiệt xuất. Hãy cùng tìm hiểu thêm về giáo dục địa phuong môn giáo dục công dân 6 để thấy được tầm quan trọng của việc kết hợp giáo dục với văn hóa địa phương.
Phát Triển Giáo Dục Địa Phương
Không chỉ tập trung vào Quốc Tử Giám, nhà Lý còn chú trọng phát triển giáo dục ở các địa phương. Các trường học được mở ra ở các làng xã, tạo điều kiện cho con em người dân được học hành. Đây là một bước đi quan trọng, góp phần nâng cao dân trí, phát triển kinh tế, xã hội. Giáo sư Nguyễn Thị Lan, trong cuốn “Giáo Dục Việt Nam Qua Các Thời Kỳ”, cho rằng chính sách giáo dục địa phương của nhà Lý là “tiền đề cho sự phát triển bền vững của đất nước”. Tham khảo thêm dđề thi mẫu của bộ giáo dục 2017 để có cái nhìn tổng quan hơn về giáo dục hiện đại.
Kết Luận
Giáo Dục Thời Nhà Lý là một di sản quý báu của dân tộc ta. Từ việc thành lập Quốc Tử Giám, đề cao Nho giáo, đến việc phát triển giáo dục địa phương, nhà Lý đã đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của giáo dục Việt Nam. “Học, học nữa, học mãi” – lời dạy của Lê-nin vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Hãy cùng nhau giữ gìn và phát huy truyền thống hiếu học của cha ông. Bạn đọc có bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ Số Điện Thoại: 0372777779, hoặc đến địa chỉ: 233 Lê thanh Nghị, Hà Nội. Chúng tôi có đội ngũ chăm sóc khách hàng 24/7. Đừng quên chia sẻ bài viết và để lại bình luận của bạn bên dưới nhé! Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về công văn công đoàn giáo dục thọ xuân trên website của chúng tôi.