“Uốn cây từ thuở còn non, dạy con từ thuở con còn…”, câu tục ngữ cha ông ta vẫn dạy đã phần nào nói lên tầm quan trọng của giáo dục. Vậy thời Nhà Nguyễn, việc học hành, thi cử được xem trọng ra sao? Bài viết này sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu về hệ thống chính sách khuyến khích giáo dục của nhà nguyễn.
Khái quát về giáo dục thời Nhà Nguyễn
Giáo dục thời Nhà Nguyễn mang đậm dấu ấn Nho giáo, lấy tư tưởng Khổng Mạnh làm nền tảng. Tuy nhiên, không thể phủ nhận những nỗ lực của triều đình trong việc phát triển hệ thống giáo dục, từ việc mở trường học, tổ chức thi cử đến việc ban hành các chính sách khuyến khích học tập. Như GS.TS Nguyễn Văn Hào, trong cuốn “Giáo dục Việt Nam thời cận đại”, có nhận định: “Dù còn nhiều hạn chế, giáo dục thời Nguyễn vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển văn hóa, tư tưởng của dân tộc.”
Những nỗ lực của triều đình trong việc phát triển giáo dục
Nhà Nguyễn đã thành lập Quốc Tử Giám ở Huế, là trung tâm giáo dục cao cấp nhất cả nước. Bên cạnh đó, các trường học ở địa phương cũng được chú trọng, từ trường phủ, trường huyện đến trường xã. Việc tổ chức thi cử được quy củ và chặt chẽ hơn, từ thi Hương, thi Hội đến thi Đình. Các khoa thi này không chỉ là thước đo năng lực của sĩ tử mà còn là cơ hội để họ thăng tiến trong con đường quan lộ. Thử tưởng tượng, một chàng trai trẻ từ quê nghèo, nhờ học hành chăm chỉ mà đỗ đạt cao, làm rạng danh tổ tiên, thật là một câu chuyện “cá chép vượt vũ môn” đầy cảm hứng!
Việc ban hành các chính sách khuyến khích học tập, như khen thưởng người học giỏi, miễn thuế cho nhà nho học, cũng là một điểm sáng trong giáo dục Nguyễn Khắc Nhẫn. Những chính sách này phần nào thể hiện sự quan tâm của triều đình đối với việc học hành, coi giáo dục là quốc sách hàng đầu.
Hạn chế của giáo dục thời Nhà Nguyễn
Tuy nhiên, giáo dục thời Nhà Nguyễn vẫn còn nhiều hạn chế. Chương trình học nặng về Nho giáo, chưa chú trọng đến khoa học kỹ thuật. Điều này khiến cho đất nước khó theo kịp sự phát triển của thế giới phương Tây. PGS.TS Trần Thị Lan Anh, trong cuốn “Nghiên cứu về giáo dục Việt Nam”, nhận định: “Nho học đã kìm hãm sự phát triển của khoa học kỹ thuật, khiến Việt Nam tụt hậu so với các nước khác.”
Chương trình học nặng về Nho giáo thời Nhà Nguyễn.
Việc học tập chủ yếu dành cho nam giới, phụ nữ ít có cơ hội được đến trường. Đây là một thiệt thòi lớn cho một nửa dân số, làm mất đi nguồn nhân lực quan trọng cho đất nước. Một câu chuyện được truyền miệng rằng có một cô gái cải nam trang để đi học, chứng tỏ khát khao được học tập của phụ nữ thời bấy giờ. Ngoài ra, hệ thống giáo dục còn mang tính chất “cha truyền con nối”, người nghèo khó có cơ hội được học hành. Tình trạng “con vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa lại quét lá đa” phần nào phản ánh thực trạng này.
Kết luận
Giáo dục thời Nhà Nguyễn, dù còn nhiều hạn chế, nhưng vẫn là một phần quan trọng của lịch sử giáo dục Việt Nam. Nó đã đặt nền móng cho sự phát triển của giáo dục sau này. Việc tìm hiểu về giáo trình tâm lý học giáo dục nguyễn đức sơn hay tham khảo doanh nghiệp tư nhân giáo dục khôi nguyên và nhà sách giáo dục nguyễn tri phương có thể cung cấp thêm thông tin bổ ích cho bạn đọc. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về giáo dục thời Nhà Nguyễn. Hãy để lại bình luận và chia sẻ bài viết nếu bạn thấy hữu ích! Liên hệ với chúng tôi theo số điện thoại 0372777779 hoặc đến địa chỉ 233 Lê Thanh Nghị, Hà Nội. Đội ngũ chăm sóc khách hàng của chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ 24/7.